کدام جواب تروپونین را غیرنرمال تلقی کنیم؟
یکی از تعاریف مورد قبول همگانی برای انفارکتوس قلبی در همه جای دنیا شامل افزایش تروپونین قلبی بیشتر از صدک 99 (cTn > 99th percentile) با استفاده از نمونه هایی است که از یک جمعیت نرمال و سالم به دست می آیند. شاخص پراکندگی یا ضریب تغییرات (CV) 10% به عنوان حداقل خطای قابل قبول در بیشتر موارد گریزناپذیر است.
ضریب تغییرات، که از تقسیم انحراف معیار بر میانگین به دست می‌آید، میزان پراکندگی به ازای یک واحد از میانگین را بیان می‌کند. بیشتر روشهای موجود برای اندازه گیری تروپونین فاقد توانایی لازم برای ارائه نتایج با ضریب تغییرات کمتر از 10% در صدکهای 99 به پایین هستند. در واقع روشی برای اندازه گیری تروپونین در صدکهای زیر 99 وجود ندارد. به همین دلیل CV<20% در بیشتر آزمایشگاهها یک محدوده خطای قابل قبول تلقی می شود.
با توجه به همین نکته و برای پرهیز از موارد مثبت کاذب، توصیه می شود تروپونین به طور سریال اندازه گیری شود. البته با ورود روشهای فوق حساس سنجش تروپونین (high-sensitivity cTn assays) امکان دستیابی به CV<10% نیز فراهم خواهد شد، ولی تا هنگامی که CV<20% معیار ما باشد، نتیجه ای غیرطبیعی تلقی خواهد شد که بالای صدک 99 باشد.
آیا روش دیگری هم وجود دارد؟
استفاده از صدک 99 منجر به بهبود حساسیت تروپونین برای تشخیص سکته قلبی می شود. داده های موجود نشان می دهد خطای تروپونین برای تشخیص سکته قلبی و یا تعیین خطر آن بین 10 تا 20 درصد است. البته دقت (precision) اندازه گیری خیلی مهم است ولی کافی نیست. ما یک روش حساس اندازه گیری تروپونین با کمی خطای بالاتر را به روشهای غیرحساس با درصد خطای کمتر ترجیح میدهیم.
تنها با افزایش آستانه سنجش برای تعریف نتیجه غیرنرمال می توانبه سادگی به CV<10% دست یافت ولی بهایی که باید بپردازیم این است که حساسیت آزمایش به شدت پایین می آید. همچنین CV<10% به معنی کاهش تعداد بیمارانی که سکته قلبی شان تشخیص داده می شود و افزایش زمانی است که پس از آسیب میوکارد لازم است تا تروپونین مثبت شود. یعنی تشخیص و درمان سکته قلبی ممکن است به تأخیر بیافتد.
صدک 99 از کجا می آید؟
محدوده مرجع به طور سنتی برای بیشتر آزمایش ها و به توصیه CLSI (Clinical and Laboratory Standards Institute) به این ترتیب به دست می آید که 120 فرد مرجع را می گیریم و محدوده 95% را بین دو صدک 2.5 و 97.5 محاسبه می کنیم. ولی در مورد صدک 99 برای تروپونین، قضیه فرق می کند و به توصیه IFCC (International Federation of Clinical Chemistry) و انجمن کاردیولوژی اروپا باید حداقل از 300 فرد نرمال استفاده شود. همچنین برای محاسبه تفاوتهای جنسی و سنی نیز باید در هر گروه سنی از 300 مرد و 300 زن استفاده شود.
