به نظر شما اگر یک محقق به دستاورد جدیدی در زمینه ی تشخیص یا درمان یک بیماری دست یافته باشد، اجازه دارد نتایج کار خود را پیش از انتشار در یک مجله ی معتبر یا ارائه در یک سمینار معتبر بین المللی، از دیگران مخفی کند؟ یا اخلاق و وجدان حکم می کند که بلافاصله آن را در اختیار همگان قرار دهد؟

سازمان سلامت جهانی به محققین توصیه می کند از انجام تحقیقات از نوع چتربازی (Parachute Research) خودداری کنند. در این نوع پژوهش ها، دانشمندان از کشورهای ثروتمند به مناطق شیوع یک بیماری، که اغلب یک کشور فقیر است، هجوم می آورند. آنان به جمع آوری نمونه ها می پردازند و پس از تکمیل اطلاعات به خانه بازمی گردند تا این اطلاعات را آنالیز کنند و تا ماهها هیچ خبری از آنان نمی شود.

اخیراً محققین برزیلی به دنبال یافتن توالی ژنی ویروس زیکا، نتایج کار خود را به صورت در اختیار همگان قرار دادند. این اطلاعات بلافاصله بدون اجازه توسط محققین دیگری از اسلوونی در یک مقاله در مجله ی نیوانگلند مورد استفاده قرار گرفت.

از سوی دیگر، شرکت های بزرگ تولیدکننده ی دارو، واکسن و کیت های تشخیص آزمایشگاهی، از حامیان بزرگ این نوع تحقیقات هستند. این شرکت ها محصولات خود را به کشورهای فقیر می فروشند و پول خوبی از این بابت در می آورند. اما به نظر کشورهای فقیر، این کار یک جور راهزنی است و حتی در برزیل برای آن از اصطلاح دزدی بیولوژیک (bio-piracy) استفاده می کنند.

برخی کشورها برای مقابله با چتربازها از روش های خاصی استفاده می کنند. به عنوان مثال، در برزیل پیش از خروج نمونه ها باید تشریفات خاصی طی شود. اما محققین به این کارها به چشم موانع تحقیق نگاه می کنند.

به نظر می رسد حل چنین معضلی نیاز به اتخاذ یک رویکرد جهانی در زمینه ی استانداردهای پژوهشی در آینده خواهد داشت.

منبع