این متن اولین بار به‌شکل سخنرانی در گروه تلگرامی مناظره و سخنرانی ارائه شده است. لینک دانلود فایل صوتی سخنرانی در پایان آمده است.
جان اسنو یک شخصیت داستانی در رمان ترانه یخ و آتش اثر جرج مارتین است. در سریال بازی تاج‌وتخت نقش وی توسط کیت هرینگتون ایفا شده که نامزدی جوایزی مثل جایزه امی، جایزه ساترن و جایزه انجمن صنفی بازیگران را برای وی در پی داشته است. نام قهرمان داستان ما نیز جان اسنو است ولی البته او هیچ ارتباطی با بازی تاج‌وتخت ندارد.
جان اسنو پزشک انگلیسی بود که برخی او را پدر همه‌گیری‌شناسی نام نهاده‌اند. وی در جریان همه‌گیری وبا در سال ۱۸۵۴ در شهر لندن منشاء گسترش بیماری را با یک منبع آب آشامیدنی مرتبط دانست و مسؤولین محلی را متقاعد ساخت تا دستگیره تلمبه آب را بردارند.
هدف تفهیم‌نامه جان اسنو (John Snow Memorandum) که ابتدا در مجله لانست منتشر شد مقابله با بیانیه موسوم به بارینگتون بزرگ (Great Barrington Declaration) است که اخیراً مورد توجه جهانی قرار گرفته و قرنطینه را محکوم کرده است. این بیانیه توسط انستیتو تحقیقات اقتصادی آمریکا در شهر بارینگتون بزرگ تنظیم شده و بسیاری از سیاستمداران از جمله دونالد ترامپ از حامیان آن هستند. در مقابل، تدروس آدهانوم رئیس سازمان سلامت جهانی (WHO)، آنتونی فاوچی رئیس مؤسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی آمریکا (NIH)و بسیاری از سازمان‌ها، انجمن‌ها و مراجع معتبر علمی سراسر جهان مخالفت خود را با بیانیه بارینگتون بزرگ اعلام کرده‌اند.
امضاکنندگان بیانیه بارینگتون بزرگ معتقدند شهرها باید دوباره آزاد شوند و دولت‌ها تمام قوای خود را بر مراقبت از افرادی قرار دهند که آسیب‌پذیرتر هستند. به‌این ترتیب فرصت برای جوان‌ترها فراهم می‌شود تا به تحقق رؤیای ایمنی گله‌ای کمک کنند. بااین‌که هم‌اکنون این اتفاق عملاً در بسیاری از مناطق جهان در حال وقوع است، ولی مخالفین بر این باورند که کاهش محدودیت‌ها عواقب دهشتباری در پی خواهد داشت.
تاکنون بیش از ۴۸۰۰ پزشک، دانشمند و پژوهشگر تفهیم‌نامه جان اسنو را امضا کرده‌اند. برای امضای تفهیم‌نامه جان اسنو به اینجا بروید.
ایمنی گله‌ای
ایمنی یا حفاظت گله‌ای، فله‌ای، غیرمستقیم، یا جمعی به حفاظت از افراد آسیب‌پذیر در برابر یک عامل عفونی گفته می‌شود به این نحو که تعداد به‌حد کافی بالایی از افراد در یک جامعه ایمنی داشته باشند. به‌این ترتیب فرصت گسترش عامل عفونی توسط افراد مبتلا محدود خواهد شد. ایمنی گله‌ای ممکن است حاصل ابتلای طبیعی تعداد بسیاری از افراد و یا واکسیناسیون گسترده باشد.
نمونه‌های موفق ایمنی گله‌ای شامل ریشه‌کنی آبله و کاهش شیوع عفونت‌های هموفیلوس آنفلوانزا نوع ب و پنوموکوک است.
آستانه ایمنی گله‌ای
نسبتی از جمعیت که باید برای ایجاد ایمنی گله‌ای مبتلا یا واکسینه شود، آستانه ایمنی گله‌ای نام دارد. اگر تعداد افراد مبتلا یا واکسینه از آستانه فوق بالاتر رود، همه‌گیری پایان خواهد یافت. این آستانه در ساده‌ترین الگوی خود وابسته به عدد تکثیر پایه یا آرنوت (R0) یا میانگین تعداد افرادی است که در یک جمعیت کاملاً مستعد توسط یک فرد بیمار به عامل عفونی مبتلا می‌شوند:
herd immunity threshold = 1 − 1/R0
برای عدد تکثیر مؤثر (effective reproduction number) در این معادله به موارد دیگری مانند افرادی که ایمنی نسبی دارند و نیز تغییرات دینامیک در نسبت افراد مستعد در یک جامعه توجه می‌شود.
در یک بیماری به‌شدت مسری مانند سرخک، آرنوت ۱۲ تا ۱۸ و آستانه ایمنی جمعی نزدیک به ۹۵ درصد است. یعنی دست‌کم ۹۵ درصد جمعیت باید مبتلا یا واکسینه شوند تا ایمنی جمعی ایجاد شود. در بیشتر مطالعات از آغاز دنیاگیری کروناویروس جدید (سارس-۲ عامل کووید-۱۹) عدد آرنوت بین ۲ تا ۳٫۲ گزارش شده است. با این فرض که همه افراد جامعه به یک حد مستعد و همه بیماران به یک حد آلوده‌کننده باشند، آستانه ایمنی گله‌ای برای سارس-۲ در غیاب سایر مداخله‌ها (ماسک، فاصله‌گذاری، بهداشت) بین ۵۰ تا ۶۷ درصد خواهد بود.
مدت زمان ایمنی
پایداری ایمنی ایجاد شده در افراد چه در اثر ابتلای طبیعی و چه در اثر واکسیناسیون نقش بسیار مهمی در پایداری ایمنی گله‌ای دارد. در مورد سرخک، آبله‌مرغان، و سرخجه این پایداری وجود دارد. انواعی از کروناویروس که عامل سرماخوردگی ساده هستند ایمنی پایدار ایجاد نمی‌کنند. برای تداوم ایمنی گله‌ای در بیماری‌هایی که ایمنی پایدار ایجاد نمی‌کنند، واکسیناسیون دوره‌ای لازم است.
نقش ناهمگونی جامعه
در محاسبه آستانه ایمنی گله‌ای فرض بر این است که توزیع افراد در جامعه همگن و تصادفی است درحالی‌که زندگی واقعی پیچیده‌تر است. مثلاً برخی افراد تعاملات اجتماعی بیشتری دارند و زودتر مبتلا می‌شوند و این می‌تواند باعث کند شدن گسترش عامل عفونی پیش از رسیدن به آستانه ایمنی گله‌ای شود.
واکنش متقاطع سلول تی
لنفوسیت‌های تی نقش مهمی در ایمنی دارند. در برخی مطالعات به واکنش متقاطع این سلول‌ها در برابر کروناویروس‌های مختلف توجه شده است. هنوز مشخص نیست این نوع واکنش‌ها بتوانند مانع حمل یا انتقال عامل عفونی توسط افراد شوند یا از شدت بیماری بکاهند.
سیاست ابتلای گله‌ای
این‌که اجازه دهیم گروه‌های کم‌خطر بیمار شوند، با این فرض که گروه‌های پرخطر را نجات دهیم، با خطراتی همراه است. اجرای این سیاست حتی در بیماری‌های عفونی با میزان کشندگی متوسط، منجر به مرگ‌ومیر قابل‌توجه خواهد شد. تاکنون هیچ نمونه‌ای از اجرای موفق چنین برنامه‌ای گزارش نشده است.
سوئد در ابتدای دنیاگیری کروناویروس جدید در ماه فوریه تصمیم گرفت سیاست ابتلای جمعی را اجرا کند ولی نهایتاً در ماه مارس آن را رها کرد. میزان شیوع سرمی در استکهلم در ماه آوریل ۸ درصد گزارش شد که تقریباً مشابه ژنو و بارسلونا است.
براساس برآورد سازمان سلامت جهانی (WHO) کشندگی کروناویروس جدید حدود ۰٫۵ درصد گزارش شده و این یعنی اجرای سیاست ابتلای جمعی در کشوری مانند آمریکا منجر به مرگ صدها هزار نفر خواهد شد. اگر ابتلا منجر به ایمنی پایدار نشود، ابتلای جمعی سیاست واقع‌بینانه‌ای برای مقابله با دنیاگیری نخواهد بود.
برای رسیدن به ایمنی گله‌ای، دو شرط اساسی وجود دارد: یک واکسن مؤثر و یک برنامه کارآمد برای واکسیناسیون گسترده در سراسر جهان.
منبع: مجله انجمن پزشکی آمریکا
