آیا تدوین کتابنامه (Formulary) آزمایش‌های بالینی، به همان ترتیبی که برای داروها تدوین شده (فرمولاری یا دارونامه به فهرست مکتوب داروها گفته می‌شود و قرابت بسیاری با فارماکوپه دارد. فارماکوپه کتابی است که فهرست کاملی از داروهای موجود در بازار مشتمل بر اطلاعات دارویی، موارد مصرف، عوارض جانبی، نحوه نگهداری داروها و مواد اولیه، روش آنالیز مواد اولیه و جانبی مشتمل بر روش‌های فیزیکی و شیمیایی و استانداردهایی که در داروسازی و صنایع غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد در آن قید شده) می‌تواند به ارتقای کیفیت و کاهش هزینه مراقبت از بیماران بیانجامد؟
محققین مرکز پزشکی دانشگاه واندربیلت (VUMC) در تلاش برای تدوین این کتابنامه، کمیته‌ای تشکیل داده و به جمع‌آوری تازه‌ترین شواهد بالینی در این زمینه و انتشار آن در شماره سپتامبر NEJM پرداختند.
اولویت‌های این کمیته شامل حذف یا محدود ساختن آزمایش‌هایی که ارزش بالینی محدودی داشته یا متدولوژی منسوخ‌شده دارند، آزمایش‌های پرهزینه‌ای که برای بیماران بستری درخواست می‌شود، و آزمایش‌های پرهزینه ژنتیک بود. تدوین و اجرای کتابنامه آزمایشگاهی در این مرکز در سال 2016 منجر به صرفه‌جویی به میزان بیش از 1 میلیون دلار شد. نمونه‌های برجسته اقدامات این کمیته به شرح زیر است:
– حذف آزمایش‌هایی که فایده بالینی محدود دارند: نمونه آن اندازه‌گیری تفکیک‌شده 25 هیدروکسی ویتامین D (fractionated 25-hydroxyvitamin D) علاوه بر اندازه‌گیری ویتامین D توتال در مواردی است که نتایج آزمایش ویتامین D توتال با علائم بالینی هم‌خوانی ندارد.
– محدود ساختن درخواست آن دسته از آزمایش‌ها برای بیماران بستری که زمان انجام (turnaround time) طولانی دارند: زمان انجام بسیاری از آزمایش‌ها، به‌ویژه تست‌های ژنتیک، طولانی‌تر از میانگین مدت زمان بستری بیماران است و نتایج آن‌ها تا زمان ترخیص آماده نمی‌شود و تأثیر معناداری در روند درمان حاد ندارد. به همین دلیل، آزمایش‌هایی که زمان انجام آن‌ها به طور متوسط بیش از 7 روز باشد از فهرست آزمایش‌های درخواستی برای بیماران بستری در این کتابنامه حذف شد.
– آزمایش‌های ژنتیک: گروهی متشکل از پاتولوژیست‌ها و مشاوران ژنتیک به مرور این تست‌ها پرداختند. عوامل مختلف مانند اثربخشی بالینی، هزینه و زمان انجام آزمایش مورد توجه قرار گرفت و نتایج بررسی‌ها با پزشکان درخواست‌کننده در میان گذاشته شد.
– ارتباط و همکاری بین پاتولوژیست‌ها و پزشکان درخواست‌کننده، نقش کلیدی در شکل‌گیری و موفقیت یک کتابنامه آزمایشگاهی ایفا می‌کند.
