همه ی ما هر از چند گاهی بدون استثنا به دکترها مراجعه می کنیم، گاهی اما فراموش می کنیم که دکترها هم آدم هستند و ممکن است اشتباه کنند. البته شکی نیست که این خطاها عواقب جبران ناپذیری دارند و این که یک نفر معروف است یا پول بیشتری دارد باعث نمی شود که از خطاهای پزشکی جان سالم به در ببرد.
اخیراً گزارشی منتشر شد که نشان می داد خطاهای پزشکی سومین علت مرگ و میر در کشور آمریکا هستند. بسیاری از پرونده های دعاوی دادگاه ها در این کشور علیه دکترها تشکیل می شود اما آمار نشان می دهد که تنها در حدود یک سوم این پرونده ها، پزشک محکوم می شود.
به هر حال، جامعه ی پزشکی ایران نیز در کنار ملت بزرگوار این کشور و به ویژه هنرمندان عزیز، داغدار است و این ضایعه ی بزرگ را به بازماندگان و خانواده ی محترم مرحوم کیارستمی تسلیت می گوید.
1. هالک هوگان
تری جین بولی معروف به هالک هوگان، کشتی گیر معروف آمریکایی و اسطوره ی کشتی حرفه ای موسوم به کشتی کج بود. او چندین بار به دلیل کمردرد زمین گیر شده بود و تصمیم داشت آن را به روش مرسوم جراحی کند، اما در نهایت برای انجام عمل لیزری بر روی دیسک کمر که یک روش نوین است بستری شد.
پس از این عمل، تری بیش از یک سال و نیم قادر به راه رفتن نبود. او در سال 2013 علیه دکتر خود شکایت کرد.
2. جولی اندروز
این خواننده و هنرپیشه ی معروف هالیوود در سال 1997 متوجه شد که یک توده ی غیرسرطانی در حنجره اش وجود دارد و تصمیم گرفت آن را جراحی کند. به او گفته شد شش هفته پس از جراحی می تواند دوباره بخواند.
اما متأسفانه این طور نشد و جولی پس از گذشت دو سال هنوز نمی توانست بخواند. او نیز از بیمارستان شکایت کرد.
3. دانا کاروی
این کمدین معروف آمریکایی، سال ها درد قفسه سینه داشت و چندین بار به همین دلیل جراحی شده بود اما مشکل همچنان برقرار بود. در نهایت در سال 1998، او تحت عمل بای پس دوبل (دو رگ قلب به طور همزمان) قرار گرفت. متأسفانه پس از جراحی، معلوم شد که رگ اشتباه جراحی شده است.
البته دانا کاروی از این قضیه جان سالم به در برد اما مدتها نتوانست کار خود را ادامه دهد و روحیه اش را به شدت باخت. او از جراح خود شکایت کرد اما همه ی پولی را که بابت خسارت به او پرداخته شد به سازمان های خیریه بخشید.
4. جان ریتر
این کارگردان آمریکایی در حین فیلمبرداری “هشت اصل ساده” که آخرین سریال تلویزیونی او بود، دچار پارگی آئورت شد و در نهایت در سپتامبر 2003 فوت کرد. مدت ها دکتر فکر می کرد علت دردهای او مشکل قلبی است و به بزرگ شدن آئورت جان ریتر توجه نکرده بود. البته خانواده ی جان نتوانستند دکتر را در دادگاه محکوم کنند چون ظاهراً دو سال پیش از فوت به جان توصیه کرده بود به یک متخصص قلب مراجعه کند، اما متأسفانه جان این کار را انجام نداده بود.
5. جوان ریورز
این ستاره ی معروف حدود 50 سال در هالیوود فعالیت کرد و برنده ی جایزه ی اِمی هم شد. او در اگوست 2014 برای یک جراحی سرپایی گلو به یک کلینیک مراجعه کرد. در حین عمل، جوان دچار سکته ی قلبی شد و در نهایت در ماه سپتامبر همان سال فوت کرد.
6. مایکل جکسون
بله، ظاهراً پادشاه موسیقی پاپ نیز از قربانیان خطای پزشکی است. او در سال 2009 فوت کرد و تنها پس از انجام دو کالبدشکافی بود که آثار داروهای متعدد در بدن او یافت شد. دادگاه رسیدگی به شکایت خانواده ی مایکل حدود پنج ماه به طول انجامید، اما در نهایت به ضرر آنان خاتمه یافت.
7. لوییزا می الکات
این نویسنده ی بزرگ و خالق “زنان کوچک” و کتاب های داستان کودکان، در طول جنگ های داخلی آمریکا به طور داوطلبانه به پرستاری از سربازان زخمی پرداخت و به همین دلیل بیمار شد. پزشکان برای درمان او از کلرید جیوه استفاده کردند که بعدها روشن شد علت مرگ او بوده است.
8. ایبن بایرز
ایبن در زمان خود در دهه ی 1930 چهره ی معروفی بود و یک شرکت بزرگ فولادسازی داشت. هنگامی که دچار آسیب بازو شد، دکترها فکر کردند داروی جدید رادیتور به بهبود سریع وی کمک خواهد کرد. این دارو حاوی ماده ی رادیواکتیو رادیوم بود و آن روزها کسی نمی دانست که در نهایت، مرگ وی را رقم خواهد زد.
9. سیلویا پلات
این شاعر معروف پیش از مرگ به پزشک مراجعه کرد. به نظر پزشک، او دچار افسردگی بود و به همین دلیل مقداری داروی ضدافسردگی برایش تجویز کرد. بعدها روشن شد سیلویا باید در بیمارستان بستری می شد چون او پس از بازگشت به منزل، خودکشی کرد.
10. جیمز ای گارفیلد
او بیستمین رئیس جمهور ایالات متحده بود، اما این باعث نشد از خطاهای پزشکی جان سالم به در ببرد. در جولای سال 1881، سوء قصدی علیه رئیس جمهور رخ داد. یکی از گلوله ها به شکم و دیگری به بازوی او اصابت کرد. پزشکان برای خارج کردن گلوله از شکم، از ابزار جدیدی استفاده کردند که توسط الکساندر گراهام بل معروف ابداع شده بود. ابزار جدید به جای گلوله، فنرهای فلزی تشک را پیدا کرد. گلوله تنها وقتی پیدا شد که رئیس جمهور فوت کرده بود.
11. گورنر موریس
گاهی خود بیماران به خطاهای پزشکی دامن می زنند. این سناتور آمریکایی از بنیان گزاران کشور آمریکا و کسی است که اولین بار ایده ی ایالات متحده به عنوان یک ملیت واحد را مطرح کرد. او پیش از مرگ تلاش کرده بود برای رفع انسداد ادراری خود از یک قطعه استخوان وال استفاده کند.
12. چارلز دوم پادشاه ناوار
چارلز دوم یا چارلز خبیث، پادشاه ناوار بود و نقش مهمی در جنگ‌های صدساله داشت. وقتی او بیمار شد، پزشکان تصمیم گرفتند برای درمان از نوعی بانداژ آغشته به مشروبات الکلی استفاده کنند. البته بانداژ بی ضرر بود اما وقتی به طور تصادفی آتش گرفت، پایان اسفباری برای پادشاه رقم زد. به هر جهت، برخی معتقدند مرگ چارلز خبیث بیش از آن که ناشی از یک درمان سهوی باشد، ناشی از یک سوء قصد عمدی و البته ماهرانه بوده است.
13. ناپلئون بناپارت
در زمان مرگ ناپلئون، پزشکان تصور می کردند وی مبتلا به سرطان معده است زیرا پدر او نیز به همین دلیل فوت کرده بود. صدها سال بعد، دانشمندان با آزمایش یک تار موی ناپلئون پی بردند وی دچار مسمومیت آرسنیک شده بود.
14. جان کیتس
وی از شاعران بزرگ و برجسته ی مکتب رمانتیسم بود، هر چند منتقدین در زمان حیات کوتاه او برخورد مناسبی با وی نداشتند. مادر و برادر او به دلیل ابتلا به سل فوت کرده بودند، اما وقتی جان دچار سرفه های پی در پی و خلط خونی شد، پزشک معتقد بود او مبتلا به یک عفونت ساده شده است.
البته در آن سال ها، درمان قطعی برای سل وجود نداشت، اما به هر جهت، تشخیص نادرست پزشک باعث شد این شاعر بزرگ به جای استراحت در بستر به اسب سواری بپردازد و به همین دلیل بلافاصله فوت کند.
15. جرج واشنگتن
این که همه ی تقصیرها را در مورد مرگ جرج واشنگتن به گردن دکترها بیاندازیم، اصلاً منصفانه نیست. شاید بیش از همه، خود رئیس جمهور مقصر بود، زیرا یک روز در سن 67 سالگی تصمیم گرفت در حالی که هوا به شدت سرد و برفی بود، از املاک خود بازدید کند و پس از بازگشت با لباس خیس به صرف شام با میهمانان پرداخت.
از آن شب تا دو هفته گلودرد وحشتناکی خواب را از چشمان رئیس جمهور ربود. او به سختی می توانست نفس بکشد. پزشکان او را حجامت کردند، گلویش را سوزاندند و مقداری جیوه به خوردش دادند، اما در نهایت به دستور رئیس جمهور، اتاق را ترک کردند تا او در آرامش فوت کند.
16. استیو جابز
وقتی فهمید دچار سرطان است، گزینه های مختلفی وجود داشت، اما جابز ترجیح داد ابتدا سراغ درمان های سنتی (پزشکی جایگزین یا طب مکمل) برود. برخی طرفداران جابز، پزشکان را به دلیل تأخیر در انجام جراحی و شروع شیمی درمانی او مقصر می دانند.
واقعیت این است که پزشکان در طول تاریخ تلاش کرده اند به تسکین درد و مداوای بیماران بپردازند. دارویی که زمانی تصور می شود شفادهنده است، ممکن است زمان دیگر مشخص شود که باعث مسمومیت و مرگ بیماران می شود. پزشکی یک علم تجربی است و به دلیل همین ماهیت تجربی، با بسیاری از علوم دیگر، که هیچ یک البته از خطا مبرا نیستند، قابل مقایسه نیست.