یکی از همین روزها ممکن است پزشکتان از شما بخواهد یک رایانه را همراه با یک قرص هوشمند قورت بدهید. البته این رایانه به اندازه یک دانه خشخاش خواهد بود ولی می تواند اطلاعات دقیقی از زمان مصرف و نحوه پاسخ بدن شما به یک داروی خاص را ارائه دهد. سازمان غذا و داروی ایالات متحده این رایانه را تأیید کرده و شرکت پروتئوس و شرکتهای دارویی بزرگی مانند نوارتیس دهها میلیون دلار برای آن صرف نموده اند.
به همراه قرص های هوشمند، یک برچسب پوستی ارائه می شود که به کمک گوشی هوشمند شما قادر است تغییرات علائم حیاتی و سرنوشت دارویی را که مصرف می کنید دنبال کرده و به پزشک مخابره نماید.
چالش اصلی در ساختن چنین رایانه ای اندازه و بی خطر بودن آن و نیز منبع نیرو و نحوه ارتباط است. این رایانه باید به اندازه ای کوچک باشد که بتواند از گلوی شما عبور کند و حجم جسم خارجی وارد شده به داخل معده نیز به حداقل برسد. رایانه ساخته شده توسط شرکت پروتئوس به اندازه یک شن ریزه است که به قرص می چسبد.
مواد به کار رفته در ساخت این رایانه نباید برای بدن انسان مضر باشند. حسگر ساخته شده توسط پروتئوس از جنس فلزاتی مانند سیلیکون، مس، و منیزیم است که ما هر روز مصرف می کنیم. به عنوان منبع نیروی رایانه نمی توان از باتری استفاده کرد ولی تکنیک به کار رفته در اینجا شبیه باتری سیب زمینی است.
شاید شما هم در کلاس درس شیمی برای ساختن باتری از سیب زمینی و میوه های اسیدی دیگر مانند لیمو ترش استفاده کرده باشید. تمام آنچه نیاز دارید دو الکترود فلزی از جنس مس و روی است. پختن سیب زمینی به مدت 8 دقیقه رسانایی آن را بهبود می بخشد. در اینجا نیز شرکت پروتئوس از محیط اسیدی معده کمک گرفته تا یک باتری بسازد.
ممکن است تصور کنید چنین رایانه ای برای انتقال اطلاعات باید از فناوری بی سیم یا امواج رادیویی یا بلوتوث استفاده کند. ولی به کار بردن این نوع فناوری ها نیاز به تعبیه آنتن هایی دارد که ممکن است از نظر ایمنی مشکل آفرین باشند. در عوض، محققین از فناوری هدایت حجمی استفاده کرده اند. رایانه یک سری ضربانهای الکتریکی بسیار کوچک ارسال می کند که توسط یک برچسب که بر روی پوست قرار گرفته دریافت می شوند. این برچسب داده های مربوط به علائم حیاتی را نیز جمع آوری می کند. نرم افزاری که بر روی گوشی هوشمند نصب می شود این داده ها را تجزیه و تحلیل و از طریق اینترنت مخابره می کند.
البته اطلاعاتی که در حال حاضر می توان از این رایانه دریافت کرد محدود به زمان و مقدار مصرف یک داروی خاص است ولی توانایی های بسیار بیشتری برای آن متصور است. مثلاً کنترل میزان جذب دارو در آینده امکان پذیر خواهد بود. همچنین با کنار هم قرار دادن داده های به دست آمده از چند بیمار می توان به الگوهای جدید و جالبی دست یافت.
یکی از جالب ترین کاربردهای قرص های هوشمند در مبتلایان به اختلالات روانی است که احتمال عدم پذیرش و نخوردن دارو در آنان بیشتر است. مشکل اساسی در این گونه موارد این است که اغلب بیماران نمی خواهند کسی به حریم خصوصی آنان تجاوز کند. چه کسی باید به این اطلاعات دسترسی داشته باشد؟ تنها خود بیماران و پزشک معالج؟ یا خویشاوندان و یا شرکت های بیمه نیز می توانند از آن مطلع شوند؟
به اعتقاد شرکت های فناوری، اطلاعات دقیق از این دست، می توانند ما را سالم تر کنند چون الگوهای رفتاری ناشناخته ما را آشکار می کنند. اگر شما داروی خاصی را مصرف نکنید، فردای آن روز 2 هزار قدم کمتر راه می روید. یا اگر یک شب کمتر از 6 ساعت بخوابید، 400 کالری بیشتر می خورید. در دنیایی که اطلاعات هر لحظه خرید و فروش می شود و دولتها به پایش آن علاقمند هستند، افراد ممکن است تمایل چندانی به استفاده از فناوری های جدید نشان ندهند، ولی دره سیلیکون مشتاق نوآوری است و چیزی که زمانی غیرممکن به نظر میرسید، ممکن است به زودی به یک پدیده رایج تبدیل شود.