شما این تصویر بدون شرح را ملاحظه بفرمایید. یکی از مشکلاتی که بنده دارم این است که اصولاً با همه چیز مشکل دارم. در بین دوستان هم معروف هستم به نق زدن و اینکه دائم از زمین و زمان شاکی هستم. اما شما که غریبه نیستید، چند وقت است این داستان واکسن آنفلوانزا بدجوری روی اعصابم است.
آنفلوانزا را دست کم نگیرید. میزان مرگ و میر ناشی از آنفلوانزای فصلی تنها در ایالات متحده بین 3 هزار تا 49 هزار نفر در سال گزارش شده است. سالانه بین 250 هزار تا 500 هزار نفر در سرتاسر جهان در اثر ابتلا به آنفلوانزا فوت می کنند. پاندمی آنفلوانزا در سال 1918 جان 50 تا 100 میلیون انسان را گرفت. به اینها اضافه کنید درد و رنج و عمر و سرمایه ی تلف شده افراد و جوامع را که حجم قابل توجهی از آن تنها با تزریق واکسن آنفلوانزا قابل پیشگیری است.
واکسن آنفلوانزا ممکن است سه ظرفیتی (تری والان) یا چهار ظرفیتی (کوادری والان) باشد. هر سال در ماه فوریه، سویه های شایع از سوی سازمان سلامت جهانی (WHO) و اداره ی غذا و دارو (FDA) اعلام می شود که شامل دو سویه ی آنفلوانزای A (یک سویه ی H1N1، و یک سویه ی H3N2) و یک سویه ی آنفلوانزای B (رده ی یاماگاتا، یا ویکتوریا) است (واکسن چهار ظرفیتی هر دو رده ی یاماگاتا و ویکتوریا را دارد.) واکسن نوترکیب فعلی فاقد ویروس و فاقد تخم مرغ است و برای همه ی افراد قابل تزریق است.
بیشترین کاربرد واکسن در افرادی است که خطر عوارض آنفلوانزا در آنان بیشتر است: زنان باردار، افراد 50 سال به بالا و اطفال زیر 5 سال، به ویژه شیرخواران، مبتلایان به بیماری مزمن (ریوی، قلبی، کلیوی، کبدی یا عصبی)، و افرادی که از افراد فوق مراقبت می کنند (والدین اطفال خردسال، پرسنل شیرخوارگاهها، معلمین، پرسنل خانه های سالمندان و همچنین پرسنل مراکز بهداشتی و درمانی).
گذشته از بی اطلاعی و بی توجهی، بسیاری از افراد همچنان گرفتار افسانه هایی درباره ی واکسن آنفلوانزا هستند که باعث فرار آنان می شود. گاهی این داستانها را پشت سر واکسنهای دیگر و حتی دکترها هم می گویند اما نکته ی جالب درباره ی افسانه های واکسن آنفلوانزا روزآمد بودن آنهاست. شاید چون واکسن آنفلوانزا را هر سال باید دوباره بسازند، افسانه هایش را هم دوباره می سازند.
شاید هم چون بیشتر افراد تصور می کنند بارها به آنفلوانزا مبتلا شده اند (سرماخوردگی معمولی هم هیچ نباشد دست کم پسرخاله ی آنفلوانزا که هست!) و هیچ اتفاقی هم نیفتاده، پس واکسن آنفلوانزا چیز اضافی و چرتی است.
جالب ترین این افسانه ها که مطئمن هستم نشنیده اید، می گوید پشت این همه تبلیغات و فشار برای تزریق واکسن آنفلوانزا، پول شرکتهای بزرگ دارویی است که همه ساله سود سرشاری از قبال واکسن آنفلوانزا به جیبشان سرازیر می شود. اصلاً مگر این شرکتهای دارویی که بر سر جان انسانها سرمایه گذاری می کنند، حق دارند سود کنند؟
فروش جهانی واکسن آنفلوانزا در سال 2013 حدود سه میلیارد دلار بود. سه شرکت بزرگ تولید واکسن آنفلوانزا در جهان (Sanofi Pasteur، Glaxo SmithKline، و Novartis) از این راه چقدر سود کرده اند؟
اگر رقم فوق را با فروش جهانی کل فرآورده های دارویی در همین سال (حدود یک تیلیارد دلار) مقایسه کنید متوجه خواهید شد که واکسن آنفلوانزا تنها کمتر از 0.3 درصد کل بازار فرآورده های دارویی جهان را شامل می شود. این را مقایسه کنید با فروش جهانی داروهای کاهش دهنده ی کلسترول مانند استاتین ها، که بیش از ده برابر واکسن آنفلوانزاست و تازه، دارویی است که لازم نیست هر سال تجدید شود و سرمایه گذاری و ریسک کمتری دارد. اگر شما رئیس یک شرکت بزرگ دارویی بودید، پولتان را کجا سرمایه گذاری می کردید؟ واکسن آنفلوانزا یا استاتین؟ سود بالقوه ی استاتین دست کم ده برابر است.
درصد سود خالص واکسن به طور کلی 43.8% و سایر داروها 46.3% است. علت سود کمتر واکسن نسبت به سایر فرآورده های دارویی چیست؟ مهمترین علت آن، شرایط سخت انتقال و نگهداری واکسن است که باعث می شود مقدار زیادی از آن در چرخه ی انتقال و نگهداری تلف می شود. مشکل فوق در مورد واکسن آنفلوانزا ملموس تر است چون همان طور که اشاره شد تنها برای یک فصل تولید می شود و هر مقدار از آن که در انتهای فصل باقی مانده باشد، باید دور ریخته شود.
برآورد می شود که واکسیناسیون بر علیه آنفلوانزای فصلی، تنها در ایالات متحده، سالانه از بستری شدن حدود 78 هزار نفر در بیمارستان جلوگیری می کند. به این ترتیب و با توجه به این که خسارت مستقیم بستری شدن هر نفر در آمریکا حدود 4 هزار دلار است، صرفه جویی مستقیم از بابت بستری نشدن در اثر ابتلا به آنفلوانزا در آمریکا سالانه بالغ بر 300 میلیون دلار است و این علاوه بر صرفه جویی غیرمستقیم از طریق کمک به افزایش نیروی کار مؤثر است. همچنین میزان صرفه جویی در اثر کاهش مراجعات سرپایی به پزشک حدود یک میلیارد دلار در سال برآورد شده است.
و این تنها در ایالات متحده است. اگر کل جهان را بخواهید حساب کنید، شاید مبالغ فوق سه یا چهار برابر شود. این خسارتی است که اگر شرکتهای دارویی واکسن تولید نکنند، متوجه ما خواهد بود. مقدار قابل توجهی از سود حاصل از درمان بستری و سرپایی افرادی که واکسن نزده اند به جیب شرکتهای دارویی می رود. ملاحظه می فرمایید؟ سود نساختن واکسن بیشتر از ساختن آن است!
به خاطر داشته باشید که:
– تزریق واکسن آنفلوانزا باعث ابتلا به آنفلوانزا نمی شود.
– اگر سال گذشته واکسن آنفلوانزا زده اید، دلیل نمی شود امسال واکسن آنفلوانزا نزنید.
– تزریق واکسن آنفلوانزا، خطر ابتلا به ذات الریه یا بیماریهای عفونی دیگر را کاهش می دهد.
– واکسن آنفلوانزا انواع مختلف دارد: بدون تخم مرغ، بدون ویروس، بدون نگهدارنده، با دوز پایین، بدون سوزن
– تزریق واکسن آنفلوانزا بی خطر است.
– عوارض ابتلا به آنفلوانزا بسیار بدتر و خطرناکتر از عوارض واکسن هستند.
– واکسن آنفلوانزا فاقد ترکیبات خطرناک و مرگبار است.
– تزریق واکسن آنفلوانزا در بارداری بی خطر است و خطر سقط را کاهش می دهد.
– تزریق واکسن آنفلوانزا باعث ابتلا به بیماری الزایمر نمی شود.
– احتمال ابتلا به گیلن باره به دنبال ابتلا به آنفلوانزا بیشتر از احتمال آن به دنبال تزریق واکسن است.
– تزریق واکسن آنفلوانزا هیچ عارضه ی عصبی ندارد و باعث فلج عصب صورتی (بلز پالسی) نمی شود.
– ابتلا به بیماری آنفلوانزا در بیشتر افراد، بسیار سخت و طاقت فرساست و قابل مقایسه با سرماخوردگی معمولی نیست. مرگ و میر حتی در افراد سالم و بدون بیماری زمینه ای گزارش شده است.
– تزریق واکسن آنفلوانزا در افرادی که به پروتئین تخم مرغ حساسیت دارند بلامانع است.
– آنتی بیوتیک اثری بر ویروس آنفلوانزا ندارد.
– تزریق واکسن آنفلوانزا تضمین کننده ی عدم ابتلای شما به آنفلوانزا نیست اما خطر آن را کاهش می دهد.