توصیههای جدید در ارتباط با معیارهای تشخیص دیابت بارداری، منجر به این شده که در حال حاضر دو شیوه مختلف برای تشخیص این بیماری مهم رایج باشد و همین منجر به تناقض شده است. ابتلای زنان باردار به دیابت، عوارضی خطرناک و گاه جبرانناپذیر روی مادر و جنین بهجاگذاشته و سلامت هر دو را به شدت تهدید میکند. تغییر در معیارهای تشخیص با این هدف روی داده که تعداد بیشتری از مبتلایان به دیابت بارداری تشخیص داده شوند. شواهد اولیه از اجرای برنامه جدید نشان میدهد میزان تشخیص با معیارهای جدید حدود ۵۰% افزایش یافته است (شیوع دیابت بارداری از ۸ تا ۱۰ درصد به ۱۲ تا ۱۴ درصد رسیده است).
شیوع عدم تحمل گلوکز و چاقی در زنانی که در سنین باروری هستند در حال افزایش است. عواملی که خطر ابتلا به دیابت بارداری را افزایش میدهند (ریسکفاکتورها)عبارتند از سابقه شخصی یا خانوادگی هرگونه قند بالا (عدم تحمل گلوکز)، نژاد (شامل خاورمیانه)، سن≥۴۰، چاقی(BMI>۳۵)، تولد نوزاد درشت (>۴۵۰۰ گرم)، سندرم تخمدان پلیکیستیک، و مصرف برخی داروها (مانند کورتون [کورتیکواستروئیدها] و داروهای اعصاب [آنتیسایکوتیکها]).
پیش از این تکلیف زنانی که چند ریسکفاکتور دارند روشن بود و به صورت روتین در هفته ۲۴ تا ۲۸ برای آنان آزمایش درخواست میشد. مشکل اصلی به زنانی مربوط میشد که ریسکفاکتورهای فوق را نداشتند. برنامه مشخصی برای این افراد وجود نداشت و آزمایشهای آنان نیز تحت پوشش بیمه مدیکر نبود.
چرا معیارهای تشخیص دیابت بارداری تغییر کرد؟
پیش از این، برنامه غربالگری و تشخیص دیابت بارداری، براساس خطر پیشرفت آن و ابتلای مادر به دیابت آشکار در آینده اجرا میشد. در مطالعات جدیدتر، که اغلب به صورت چند ملیتی (با نظارت انجمن دیابت آمریکا [ADA] و انجمن بینالمللی گروههای پژوهشی دیابت و بارداری [IADPSG]) انجام میشود، بر خطر دیابت بارداری بر روی سلامت مادر و جنین تأکید شده است. بسیاری از کشورها و منابع معتبر علمی از توصیههای جدید حمایت کردهاند. موضع برخی دیگر مانند سازمان سلامت جهانی (WHO) هنوز روشن نیست.
توصیههای جدید
براساس توصیههای جدید، همه زنان باردار، بدون توجه به وضعیت ریسکفاکتورها، باید در هفته ۲۴ تا ۲۸ آزمایش تحمل گلوکز خوراکی را انجام دهند. مدت ناشتایی حداقل ۸ ساعت و مقدار گلوکز خوراکی ۷۵ گرم است. اگر گلوکز ناشتا ≥۹۲ یا گلوکز یکساعته ≥۱۸۰ یا گلوکز دوساعته ≥۱۵۳ میلیگرم بر دسیلیتر باشد، گفته میشود بیمار مبتلا به دیابت بارداری است. یعنی بالا بودن یکی از سه مقدار فوق برای تشخیص کافی است. آزمایش چالش گلوکز دیگر انجام نمیشود. البته معیارهای قبلی همچنان به قوت خود باقی است و در حال حاضر در بسیاری از مراکز و آزمایشگاهها همان توصیههای قبلی اجرا میشود.
پیگیری در مبتلایان به دیابت بارداری، شامل آزمایش گلوکز ۶ تا ۱۲ هفته پس از زایمان و در صورت طبیعی بودن نتایج، تکرار آن پس از یک تا دو سال است.