عزیز افشاری
با بیماران

از مگس آدمخوار تا زیکا

 

پیچ کرم (screwworm) لیسه (لارو) نوعی مگس گوشتخوار به نام Cochliomyia hominivorax (معادل فارسی: مگس آدمخوار!) است که در سوراخ بینی و زخم های جانوران (یا انسان؟!) جا می گیرد و موجب بیماری می شود. مشخصه ی این لارو این است که فقط در گوشتی زنده می ماند که خون گرم در آن جریان داشته باشد. در یک مورد عجیب در کانکتیکات، پزشکان از پوست سر دختر 12 ساله ای که به کلمبیا سفر کرده بود، 142 پیچ کرم را با دست خود خارج کردند. در مورد دیگری در ماساچوست، این کار با استفاده از بیکن (bacon therapy) انجام شد.

شاید این داستان شما را ترسانده باشد ،اما واقعیت را بخواهید، پیچ کرم ها معمولاً با انسان کاری ندارند. هرچند، گاهی همین پیچ کرم ها با گرفتار کردن گله های گاو و گوسفند، مشکل ساز شده اند. در دهه ی 1930، وزارت کشاورزی آمریکا تلاش کرد با این مگس مبارزه کند. دانشمند حشره شناسی به نام ادوارد نیپلینگ معتقد بود با رها کردن مگس های نر عقیم می توان نسل این پیچ کرم ها را منقرض کرد. آن زمان چیزهایی مثل مهندسی ژنتیک هنوز باب نشده بود و خیلی ها تصور می کردند او شوخی می کند!

نیپلینگ و همکارش بوشلند در سال 1958 توانستند به کمک دولت، 50 میلیون مگس نر را عقیم و در طبیعت رها کنند. و این اقدام آنان مؤثر بود. در سال 1959، اثری از پیچ کرم ها به چشم نمی خورد.

از آن هنگام، ریشه کنی پیچ کرم کمک فراوانی به دامپروری و اقتصاد کشورها کرده است. سازمان ملل این اختراع نیپلینگ و بوشلند را یکی از بزرگترین دستاوردهای بشر در زمینه ی سلامت دام دانسته و دولت فدرال ایالات متحده نیزسالها پس از مرگشان، جایزه غاز طلایی سال 2016 را به آنان اعطا کرد.

ایده ی نیپلینگ بعدها در ریشه کنی آفت های دیگر مانند مگس میوه ی مدیترانه ای از آمریکای شمالی  و مگس خربزه از اکیناوای ژاپن نیز به کار رفت و امروز نیز دانشمندان می کوشند به روش مشابه، پشه ی ناقل زیکا را ریشه کن کنند.

منبع

مطالب مرتبط

چالش 10 کتاب

عزیزافشاری
10 سال قبل

جراحی پیش از ابداع بیهوشی

عزیزافشاری
8 سال قبل

احساس گرمی و سوزش پا

عزیزافشاری
11 سال قبل
خروج از نسخه موبایل